خروج سنگ کلیه (PCNL)سنگ کلیه عارضه ایی درد ناک است که از دیر باز برای درمانش شیوه های مختلفی به کار گرفته شده است .یکی از روش های شایع جراحی سنگ کلیه است اما جراحی سنگ کلیه مانند گذشته آزار دهنده نیست و امروزه از روش PCNL جهت درمان سنگ کلیه استفاده میشود .
تعریف PCNL: خروج سنگ کلیه از طریق شکاف کوچک پوستی و توسط جراح متخصص اورو لوژی انجام میشود .این شکاف کوچک و حدود 1 سانتی متر در ناحیه پهلو با کمترین صدمه به بافتهای اطراف انجام میشود .
چه سنگهایی به PCNL نیاز دارند :
1- سنگهایی که با سنگ شکن برون اندامی شکسته نمی شوند.
2- سنگهای داخل حفره بسته کلیه که علاوه بر خارج کردن سنگ ،این حفره ها توسط جراح ترمیم می شوند.
3- سنگهای بزرگتر از 2 سانتی متر و شاخ گوزنی
مزیت عمل PCNL
1- درد کمتر بعد از عمل
2- مدت زمان بستری کمتر
3- زمان برگشت سریع به کار و فعالیتهای روزمره زندگی
روش انجام PCNL
این عمل با بیحسی نخاعی و یا بیهوشی عمومی انجام می شود و با استفاده از سیستم عکسبرداری در اطاق عمل یک عدد سوزن وارد کلیه شده و مسیر را بدون برش جراحی وسیع فقط ، با عبور دوربین سنگها خرد و با پنس خارج می شوند.
توصیه های قبل از جراحی سنگ کلیه
1-در صورت مصرف آسپرین – وارفارین –پلاویکس –ژلوفن – برو فن و دارو ی دیگر حتما به پرستار و پزشک خود اطلاع دهید در صورت مصرف دارو های رقیق کننده خون نیاز است توسط پزشک یک هفته قبل از عمل داروی شما قطع شده و داروی جایگزین تجویز شود تا از خطر خونریزی حین جراحی جلو گیری شود .
2-در صورتیکه سن شما بالای 50 سال است یا سابقه ی بیماریهای زمینه ایی مانند دیابت و فشار خون و بیماریهای قلبی را دارید توسط جراح معالج مشاوره قلب و بیهوشی برای شما تجویز خواهد شد در موارد غیر اور ژانسی مشاوره ها سر پایی انجام شده و بیمار با مدارک کامل به بیمارستان مراجعه می نماید.
3- در صورتیکه بیمار دارای سن بالای 50 سال بوده و سابقه ابتلا به بیماریهای زمینه ایی مانند فشار خون – دیابت – بیماریهای قلبی و عروقی را داشته باشد قبل از جراحی باید مشاوره قلب و عروق و بیهوشی را انجام دهد و پس از کسب ok عمل، تاریخ جراحی توسط اورو لو ژیست تعیین می شود .
4-جهت اطلاع از محل دقیق قرارگیری سنگ در کلیه و بررسی ساختمان کلیه قبل از جراحی پزشک معالج در خواست انجام CTاسکن وIVP (نوعی عکسبرداری از کلیه ) را خواهد داد.
5-مدت زمان عمل جراحی بر اساس محل قرار گیری سنگ و اندازه و شکل آن از نیم تا 2 ساعت ممکن است طول بکشد.
6-جهت عکسبر داری از کلیه حین عمل یک عدد سوند حالب همراه با سوند فولی در حین بیهوشی برای شما احتمالا گذاشته می شود و روز بعد از عمل در بخش با دستور جراح خارج می شود .
مراقبتهای پس از عمل :
1- تاسه ساعت پس از عمل ناشتا بمانید سپس می توانید رژیم مایعات را شروع کنید ( بسته به نظر پزشک معالج)
2- پس از ورود به بخش و هوشیار شدن ،در ناحیه ی جراحی دردی را احساس خواهید نمود که با مسکن های تجویز شده توسط جراح تخفیف می یابد .
3- چند روز اول پس از عمل ممکن است ادرار شما آغشته به خون باشد که به علت جراحی است و اگر خفیف باشد جای نگرانی نیست و یا ممکن است سنگ های ریز باقیمانده در کلیه جهت خروج نیاز به سنگ شکنی برون اندامی داشته باشند .
علائم هشدار
در صورت درد شدید و مشاهده خون روشن در ادرا ر ، تب و لرز و سوزش ادرار حتما به جراح خود اطلاع دهید و به مرکز در مانی مراجعه نمایید.
منابع :کتاب پرستاری برونر و ثودارث
زیرنظر آقای دکتر حشمت اله صوفی مجید پور جراح ومتخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادرار
واحد آموزش سلامت مرکز درمانی کوثر